Weerstandsvermogen en risicobeheersing

In het bestuursakkoord 2018-2022 "De kracht van Apeldoorn" en ons college werkprogramma "Krachtig verder" gaven we aan dat financieel herstel speerpunt blijft. We willen dat ons eigen vermogen groeit en streven naar een solvabiliteit van tenminste 20%. De schuldpositie willen we klein houden. Risico’s spelen hierbij een dubbele rol: enerzijds zorgt het financieel herstel voor een stevige buffer om mogelijke risico’s op te vangen, anderzijds beïnvloedt de ontwikkeling van risico’s (het tempo van) dit financiële herstel.

De onderstaande tabel geeft een samenvattend overzicht. De indicatoren voor solvabiliteit en netto gecorrigeerde schuldquote vormen goede ijkpunten om de te volgen of we ons doel van financieel herstel behalen. We hanteren hier de normen zoals we die eerder afspraken. Voor de andere kengetallen gebruiken we de normen van de provincie Gelderland.

De oplopende tekorten op Jeugd en WMO hebben invloed  op het ingezette financiële herstel. We hebben in 2020 onze financiële doelstellingen gerealiseerd. Het is echter nog onzeker of we blijvend kunnen spreken van financieel herstel. Onzeker is of de ingezette ombuigingen binnen het sociaal domein volledig kunnen worden gerealiseerd. Onzeker is ook of er voldoende aanvullende rijksmiddelen komen om het nog te overbruggen verschil in de jaarschijven 2023 en verder te compenseren. Voor deze onzekerheden hebben we risico's opgenomen.
In 2020 zijn we geconfronteerd met de gevolgen van het Covid-19 virus. De effecten op middellange en langere termijn zijn nu nog niet duidelijk: extra kosten en minder baten voor de gemeente, omzetderving bij veel bedrijven en verbonden partijen en mogelijk toenemende werkloosheid. Voor de effecten op korte en langere hebben we in deze begroting apart een risico opgenomen.  

Ons eigen vermogen is gegroeid vooral als  gevolg van het positieve resultaat over 2020 en ons weerstandsvermogen neemt iets toe. Of onze algemene reserve en onze solvabiliteit op het huidige niveau zullen blijven is vooral afhankelijk van de hiervoor aangegeven onzekerheden.  Onze schulden zijn afgenomen, maar blijven vergeleken met het landelijk gemiddelde aan de hoge kant. Wel zitten we ruim binnen de kaders die we ons hebben gesteld.

Onze structurele exploitatieruimte, die bepaald wordt door de omvang van onze incidentele baten en lasten, is gering. Onze grondexploitaties en de daaraan verbonden risico's zijn beperkt.    
Onze belastingcapaciteit is de verhouding tussen lokale woonlasten meerpersoonshuishoudens (peil 2020) ten opzichte van de landelijk gemiddelde woonlasten (peil 2020). De belastingcapaciteit is gestegen door de stijging van onze lokale lasten (OZB en afval) in 2020. We verwachten dat onze belastingcapaciteit komende jaren weer zal dalen. We verhogen de lokale lasten in deze begroting met maximaal het inflatiepercentage.

IJkpunten

Netto schuldquote gecorrigeerd (verplicht)
Voor een financieel gezonde situatie moet deze netto schuldquote lager zijn dan 90%. Voor de schuldquote gecorrigeerd houden we de volgende normen aan:

De gecorrigeerde schuldquote blijft met 78,86% onder de 90%. Met de voorgestelde begroting 2022-2025 en de investeringen die voor ons liggen verwachten wij een iets oplopende Schuldquote, Daarbij rekening houdend met een behoorlijk netto toename van ons bezit ( vaste activa) in de komende begrotingsjaren. Daarnaast kunnen lagere baten dit kengetal negatief beïnvloeden. Wij voorzien voor nu met een doorkijk naar de nabije jaren dat de corrigeerde netto schuldquote beneden de 90% blijft. Wij blijven de ontwikkeling van dit kengetal nauwgezet volgen. In de paragraaf Financiering gaan we hier uitvoeriger op in.

Solvabiliteitsratio
We hanteren de volgende normen voor onze solvabiliteit (eigen vermogen/ totaal passiva):

We willen onze solvabiliteit terugbrengen op het niveau van 2008. Vanaf 2020 is onze solvabiliteit op het gewenste niveau >20%. Op basis van deze MPB verwachten we dat de solvabiliteit komende jaren stabiel zal blijven.

Weerstandsvermogen
Het risicoprofiel van de gemeente Apeldoorn is in het afgelopen jaar ongeveer gelijk gebleven. Er zijn wel verschuivingen geweest tussen risico's. Ook de niet financiële risico’s krijgen binnen ons systeem van risicomanagement in toenemende mate aandacht.
Het weerstandsvermogen is iets verbeterd ten opzichte van de jaarrekening 2020. In de komende jaren verwachten we dat het weerstandsvermogen op het huidige niveau zal blijven. In het begrotingsjaar 2022 bedraagt de ratio 1,95 en is daarmee voldoende.